Türkiye'de zeytin ve zeytinyağı üretiminin nabzı, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) tarafından yayınlanan 2024 yılı raporuyla atılıyor. Rapora göre, bu sezon ülkemizde tam 204 milyon 437 bin zeytin ağacı bulunuyor. Bunlardan 171 milyon 913 bini meyve vererek, toplam 3 milyon 600 bin ton zeytin hasadı sağlanmasını mümkün kılıyor. Bu rakamın 750 bin tonu sofralık zeytin olarak değerlendirilirken, geri kalan 2 milyon 850 bin tonu ise zeytinyağı üretimi için kullanıldı. Sonuç olarak, 475 bin ton zeytinyağı elde edildi. Kurak geçen yaz mevsimi nedeniyle, bu yıl 6 kilogram zeytinden 1 kilogram zeytinyağı elde edilebildi. Üretim verimliliği ve ağaç sayısı bakımından iller arasında önemli farklılıklar gözlemlenmiştir.

Türkiye'de Zeytin Üretiminde Lider İller

Ülkemizde en fazla zeytin ağacına sahip iller arasında Manisa (24 milyon 982 bin ağaç), Aydın (22 milyon 722 bin ağaç) ve İzmir (18 milyon 177 bin ağaç) başı çekiyor. Bu üç il, hem ağaç sayısı hem de zeytin ve zeytinyağı üretimi bakımından sektörün lokomotifi konumunda bulunuyor. Muğla (14 milyon 844 bin), Hatay (14 milyon 225 bin), Bursa (11 milyon 833 bin), Balıkesir (11 milyon 345 bin), Mersin (11 milyon 201 bin), Gaziantep (9 milyon 234 bin) gibi iller de önemli üretim merkezleri arasında yer alıyor. Diğer illerin ağaç sayısı ise; Çanakkale 5 milyon 161 bin, Antalya 4 milyon 873 bin, Kilis 4 milyon 692 bin, Osmaniye 4 milyon 672 bin, Adana 3 milyon 68 bin, Şanlıurfa 2 milyon 316 bin, Kahramanmaraş 1 milyon 918 bin ve Denizli 1 milyon 856 bin olarak kayıtlara geçti.

Ağaç Başına Zeytin Verimi

Ağaç başına zeytin verimi bakımından ise Çanakkale (33,1 kg) ilk sırada yer alırken, Artvin (31,8 kg) ve Kocaeli (31,1 kg) takip ediyor. Ancak Artvin'deki ağaç sayısının sadece 23 bin olması dikkat çekici. Balıkesir (27,7 kg), Mersin (27,2 kg), İzmir (26,7 kg), Manisa (25 kg) ve Adana (24,1 kg) gibi illerde de yüksek verim elde ediliyor. Bu verimlilik farklılıkları, iklim koşulları, toprak yapısı ve kullanılan yetiştirme tekniklerindeki farklılıklardan kaynaklanıyor. Üreticiler bu verileri dikkate alarak, gelecekteki üretim planlamalarını daha verimli hale getirebilirler. Ayrıca, düşük verimlilik gösteren bölgelerde gerekli iyileştirme çalışmaları yapılabilir. Araştırma ve geliştirme çalışmaları ile verim artışına katkı sağlamak oldukça önemlidir.

Zeytinyağı Üretiminde İllerin Sıralaması

Zeytinyağı üretimi açısından değerlendirdiğimizde ise, İzmir (70 bin 767 ton), Manisa (64 bin 292 ton) ve Aydın (57 bin 577 ton) en yüksek üretim rakamlarına ulaşmıştır. Balıkesir (47 bin 618 ton), Mersin (34 bin 938 ton), Muğla (32 bin 142 ton), Hatay (31 bin 244 ton), Çanakkale (28 bin 428 ton), Bursa (25 bin 127 ton), Gaziantep (20 bin 457 ton), Osmaniye (14 bin 809 ton), Kilis (12 bin 570 ton), Antalya (10 bin 344 ton) ve Adana (9 bin 861 ton) gibi iller de önemli zeytinyağı üreticileri arasında yer almaktadır. Bu veriler, Türkiye'nin zeytinyağı üretiminde önemli bir potansiyele sahip olduğunu göstermektedir. Ancak, verimlilik artışı için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir. Sulama sistemlerinin iyileştirilmesi, modern tarım tekniklerinin kullanımı ve hastalıklarla mücadele gibi konular, zeytinyağı üretiminin artırılmasında önemli rol oynayacaktır.